Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. na mocy Traktatu Akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach. W ogólnokrajowym referendum 7 i 8 czerwca 2003 r. w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i ratyfikacji traktatu ateńskiego, zdecydowana większość głosujących (77,45 proc.) poparła dołączenie do krajów UE.
Przystąpienie Polski do UE było jednym z dwóch kluczowych priorytetów polskiej polityki zagranicznej po 1989 r., kiedy odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory powszechne kończące erę komunizmu i zależności od Związku Radzieckiego.
Drugim, równie ważnym priorytetem wszystkich polskich rządów powstałych po 1989 r. było przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wieloletnie starania dyplomatyczne oraz reformy przeprowadzone m.in. w sferze obronności doprowadziły do realizacji tego celu 12 marca 1999 r. Zdecydowana większość państw NATO to również członkowie UE.
PKB Polski w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej wynosił ok. 30 procent średniej unijnej. Po ponad 15 latach wskaźnik ten przekraczał 70 proc. Obecnie PKB Polski na jednego mieszkańca wynosi 30 100 euro (średnia unijna to 37 600 euro). Udział Polski w całkowitym PKB UE wynosi 4,4 proc.
Przywódca ruchu "Solidarność" w latach osiemdziesiątych XX w., pierwszy prezydent Polski wybrany w powszechnym głosowaniu po 1989 r. odbiera gratulacje od Jerzego Buzka (premier RP, poseł do Parlamentu Europejskiego) podczas obchodów 25-lecia przyznania Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla.
Co członkostwo w UE oznacza dla Polski?
Budżet UE pomaga zapewnić, by Europa pozostała demokratyczna i konkurencyjna oraz nadal cieszyła się pokojem i dobrobytem. UE wykorzystuje budżet, by finansować swoje priorytety i duże projekty, których większość państw UE nie mogłaby sfinansować samodzielnie.
Członkostwo w UE przynosi krajom korzyści, których wartość jest dużo wyższa od składki wpłacanej przez nie do unijnego budżetu. Jest na to wiele przykładów. Wszystkie państwa członkowskie zyskują również na tym, że są częścią jednolitego rynku oraz że razem stawiają czoło wyzwaniom związanym z migracją, terroryzmem i zmianą klimatu. Członkostwo w UE to także konkretne efekty, takie jak lepsza infrastruktura transportowa, zmodernizowane i cyfrowe usługi publiczne oraz najnowocześniejsze metody leczenia.
Wysokość wpłaty do budżetu UE dla każdego kraju UE jest obliczana sprawiedliwie. Im większa gospodarka, tym większy wkład do budżetu – i na odwrót.
Budżet UE to coś więcej niż dochody i wydatki. To nasze wspólne pieniądze, które inwestujemy, aby w Europie i na świecie wszystkim żyło się lepiej.
Wydatki z budżetu UE i jego dochody w podziale na kraje w ujęciu rocznym
Projekty finansowane przez UE w Polsce
Pieniądze z budżetu UE pomagają finansować programy i projekty – takie jak budowa dróg, stypendia dla naukowców i ochrona środowiska – we wszystkich krajach UE.
Dowiedz się więcej o tym, jak Polska się zmienia dzięki unijnym funduszom, oraz o funduszach odbudowy w Twoim kraju lub regionie.
Komisja Europejska
Wspiera ogólne interesy UE, przedkładając wnioski ustawodawcze, egzekwując prawo oraz realizując politykę i wykonując budżet UE. Komisję tworzy tzw. kolegium 27 komisarzy, w tym przewodniczący i wiceprzewodniczący. Komisarze, po jednym z każdego państwa członkowskiego UE, stanowią przywództwo polityczne Komisji w pięcioletnich kadencjach. Przewodniczący powierza każdemu komisarzowi odpowiedzialność za określony obszar polityki. Rok ustanowienia Komisji Europejskiej: 1958, siedziba: Bruksela (Belgia).
Komisja jest odpowiedzialna za opracowywanie wniosków dotyczących nowych aktów prawa unijnego. Ponadto wdraża decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady UE.
We wszystkich krajach UE Komisję reprezentują jej lokalne biura nazywane przedstawicielstwami.
Parlament Europejski
W Parlamencie Europejskim zasiada 53 posłów z Polski.
Więcej informacji o polskich eurodeputowanych.
Rada UE
Ministrowie rządów państw UE, zgromadzeni w Radzie UE, na regularnych spotkaniach przyjmują nowe przepisy i koordynują działania polityczne. W zależności od tematyki posiedzenia w spotkaniach uczestniczą różni przedstawiciele polskiego rządu.
Przewodnictwo w Radzie UE
Rada UE nie ma stałego przewodniczącego (w przeciwieństwie do Komisji lub Parlamentu Europejskiego). Jej pracami kieruje kraj sprawujący prezydencję w Radzie, który zmienia się na zasadzie rotacji co sześć miesięcy.
W trakcie tych sześciu miesięcy ministrowie z tego kraju przewodniczą obradom dotyczącym poszczególnych obszarów polityki oraz pomagają w ustalaniu ich porządku, a także dbają o to, aby dialog z innymi instytucjami UE przebiegał sprawnie.
Daty polskiej prezydencji: lipiec–grudzień 2011 r., styczeń-czerwiec 2025 r.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Polska ma 21 przedstawicieli w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym. Ten organ doradczy – reprezentujący pracodawców, pracowników i inne grupy interesu – przedstawia opinie na temat proponowanych przepisów. Dzięki temu wszystkie zainteresowane strony mogą zyskać lepsze wyobrażenie co do ewentualnych skutków tych przepisów dla rynku pracy i sytuacji społecznej w państwach członkowskich.
Europejski Komitet Regionów
Polska ma 21 przedstawicieli w Europejskim Komitecie Regionów, który jest zgromadzeniem przedstawicieli samorządów lokalnych i regionalnych w UE. Ten organ opiniodawczy doradza w sprawie proponowanych przepisów, aby zagwarantować, że będą one uwzględniały punkt widzenia wszystkich regionów UE.
Stałe Przedstawicielstwo przy UE
Polska utrzymuje stały kontakt z instytucjami UE również za pośrednictwem swojego Stałego Przedstawicielstwa w Brukseli. Jest to swego rodzaju ambasada RP przy UE, której głównym zadaniem jest dbanie o to, by interesy kraju i jego polityka były w UE jak najskuteczniej realizowane.